Bibliotheken worden boeiender
Dedicon maakt deel uit van het bibliothekennetwerk. Dagelijks versturen we gesproken boeken, kranten en tijdschriften, boeken in braille, Jumboletterboeken voor de jeugd, voelbare tekeningen en plattegronden en zorgen we ervoor dat er dagelijks toegankelijke digitale kranten en tijdschriften beschikbaar zijn. Ondertussen werken we aan de verbetering van onze producten. Producten die aansluiten bij de wensen van de klanten en de technologische mogelijkheden. Zo maken we met onze producten de bibliotheek nóg boeiender voor álle leden.
2024 in cijfers: ons werk in opdracht van de Koninklijke Bibliotheek
De productiecijfers betreffen nieuwe producten die vervolgens aan de collectie van Bibliotheekservice Passend Lezen (BPL) worden toegevoegd. De reproductiecijfers laten zien hoeveel uit de collectie is aangevraagd en verstuurd naar de klanten van Bibliotheekservice Passend Lezen.
Productie Audio | 2024 | 2023 |
Algemene lectuur/romans (titels/minuten) | 1.498 / 842.746 | 1.442 / 759.650 |
Kranten en tijdschriften (edities/minuten) | 2.740 / 453.189 | 2.703 / 437.879 |
Productie Tekst & Beeld | 2024 | 2023 |
Romans (titels/boekpagina’s) | 818 / 232.291 | 718 / 184.378 |
Jumboletter (titels/pagina’s) | 151 / 25.989 | 156 / 25.721 |
Karaokeboeken (titels/boekpagina’s) | 70 / 18.324 | 67 / 17.661 |
Elektronische kranten/tijdschriften (edities) | 12.348 | 13.309 |
Beeldbeschrijvingen voor tijdschriften | 714 | 1.287 |
Voelbare tekeningen | 256 | 420 |
Reproductie | 2024 | 2023 |
Cd’s | 544.014 | 648.676 |
Streams/downloads | 4.565.239 | 4.295.311 |
Brailleboeken (pagina’s) | 2.636.287 | 2.972.892 |
Jumboletter-boeken (pagina’s) | 2.379.375 | 1.454.946 |
Voelbare tekeningen | 5.960 | 5.308 |
Van De Groene Amsterdammer tot Heel Holland Bakt Vegan
Van de Libelle tot De Groene Amsterdammer en van de laatste roman van Simone van der Vlugt tot het kookboek ‘Heel Holland Bakt Vegan’. En niet te vergeten de tientallen speciale audiotijdschriften, specials and podcasts die door onze Redactie zijn gemaakt. Ook in 2024 is er wederom een zeer divers en boeiend aanbod aan toegankelijke boeken, kranten en tijdschriften verschenen in de collectie van Passend Lezen.
Waar de audioproductie van boeken, kranten en tijdschriften lichtjes is gestegen ten opzichte van 2023, zijn er in 2024 wel aanzienlijk meer titels aan de braillecollectie van Passend Lezen toegevoegd (+12%). Het aantal beeldbeschrijvingen dat we toevoegden aan een aantal tijdschriften (Libelle en Flair) was echter een stuk lager (-62%). Dit heeft vooral te maken met een verandering in het moment van aanleveren van de bronbestanden door de uitgevers. Daardoor was er te weinig tijd om de beeldbeschrijvingen te maken voordat we ze versturen naar de abonnees. In het eerste kwartaal resulteerde dat in het ontbreken van de beeldbeschrijvingen in de geleverde edities van deze weekbladen. Inmiddels hebben we onze planning aangepast aan het nieuwe aanleverschema, zodat de abonnees van deze tijdschriften ook de beeldbeschrijvingen weer kunnen lezen of luisteren.
De trend waarbij het aantal cd’s afneemt en het aantal streams en downloads toeneemt, zet ook in 2024 door. Een van de meest populaire producten is het Jumboletterboek. De collectie bestaat inmiddels uit ruim 1.400 titels en die vinden grif aftrek: er zijn in 2024 bijna 10.000 Jumboletterboeken aangevraagd waardoor het aantal geprinte pagina’s in 2024 bijna is verdubbeld ten opzichte van het jaar ervoor.
Hoewel er minder nieuwe voelbare tekeningen zijn geproduceerd door minder klantaanvragen in vergelijking met vorig jaar, zijn de reproductieaanvragen van tekeningen in de collectie met 10% toegenomen.
Het aanbod wordt nóg boeiender
Naast de dagelijkse reguliere productie voeren we elk jaar diverse projecten en activiteiten uit om het aanbod te vernieuwen, boeiender te maken en processen te verbeteren. Drie voorbeelden (de tekst opent in een pop-up venster):
Digitale leesboeken
Naast braille op papier is er bij de leden van Bibliotheekservice Passend Lezen al geruime tijd de wens om boeken digitaal te kunnen lezen. Zolang het aanbod toegankelijke e-boeken vanuit de uitgevers nog niet optimaal is en niet alle e-readers toegankelijk zijn, produceren we digitale boeken in een toegankelijk formaat. Niet als EPUB, maar in zogenaamd Daisy-XML. Op deze manier kunnen ze namelijk gelezen worden met behulp van de Online Player en de app van Passend Lezen. Leden zijn daarmee verzekerd van toegankelijke e-boeken die leesbaar zijn in een toegankelijke reader. De startcollectie zal in 2025 gaan bestaan uit ruim 10.000 titels.
Braille op maat bestellen
Net zoals voor beginnende lezers de tekst in leesboekjes is aangepast, bijvoorbeeld met grotere letters en minder tekst op een pagina, zo hebben beginnende braillelezers ook wensen op het gebied van lay-out van een brailleboek. Nu kunnen we de lettergrootte in braille niet aanpassen (die is wereldwijd gestandaardiseerd), maar er kan wel wat gedaan worden aan de hoeveelheid tekst op een pagina en hoe een brailleboekdeel wordt aangeboden. Normaal gesproken worden brailleboeken dubbelzijdig geprint zonder extra regelafstand tussen de brailleregels. Dit jaar hebben we het productieproces zo aangepast en geautomatiseerd dat het vanaf volgend jaar ook mogelijk is om braille met extra witregels, enkelzijdig bedrukt en in dunnere banden te leveren. Zo zijn ze beter lees- én hanteerbaar voor beginnende braillelezers.
Meer toegankelijke tijdschriftartikelen
Uit de meeste tijdschriften wordt een selectie van artikelen door menselijke stemmen ingesproken. In 2024 zijn we begonnen om aanvullende content aan te bieden door middel van TNS. De ontwikkelingen op gebied van Tekst-Naar-Spraaktechnologie (kortweg TNS) maken het voor Dedicon mogelijk om abonnees van gesproken tijdschriften meer content te bieden. Lezers kunnen hierdoor over de volledige inhoud van de tijdschriften beschikken; deels voorgelezen met een menselijke stem, aangevuld met een computerstem.